Όπου βρεθεί και όπου σταθεί κάποιος σήμερα το πλέον επίκαιρο θέμα που ανησυχεί μικρούς και ακόμα περισσότερο τους μεγαλύτερους είναι ο κορ...
Όπου βρεθεί και όπου σταθεί κάποιος σήμερα το πλέον επίκαιρο θέμα που ανησυχεί μικρούς και ακόμα περισσότερο τους μεγαλύτερους είναι ο κοροναϊός. Όλα τα σχολεία κλειστά, οι σχολές, πολλά μαγαζιά και υπηρεσίες, ενώ η εργασία από το σπίτι αρχίζει και κερδίζει έδαφος – όπου υπάρχουν υποδομές. Άνθρωποι κυκλοφορούν με μάσκες – αν ανήκουν στους τυχερούς που βρήκαν και αγόρασαν κάποιες – ενώ και στη τηλεόραση και στα μέσα δικτύωσης, είναι ένα από τα δύο κύρια επίσης θέματα… Όπως και να το κάνουμε, πρόκειται για μία νέα κατάσταση που περνάει όλη η υφήλιος και μαζί και τα μικρά παιδιά. Ο νέος αυτός ιός έχει εισβάλλει στην ζωή μας, στην καθημερινότητά μας, χωρίς να γνωρίζουμε – ακόμα τουλάχιστον – που θα οδηγήσει και πως και πότε θα περιοριστεί. Το μόνο σίγουρο είναι πως η ανησυχία αυτή χρειάζεται και λογική αντιμετώπιση, όπως και υπακοή σε βασικούς κανόνες υγιεινής που θα μας προστατέψουν. Και οι μεγαλύτεροι μπορούμε να το καταλάβουμε, οι μικρότεροι όμως; Τα παιδιά που εισπράττουν όλη αυτή την ανησυχία;
Πώς θα μιλήσω στο παιδί μου; Τι πρέπει να του πω;
Πρώτα από όλα, μην προσπαθήσετε να κρύψετε από τα μικρά σας τι συμβαίνει – εκτός και αν είναι πολύ μικρά, εφόσον το βιώνουν και τα ίδια. Πότε άλλοτε έκλεισαν τα σχολεία σε καιρό μαθημάτων για τόσες μέρες; Μην υποτιμάμε λοιπόν τη νοημοσύνη τους, καθώς αν δεν τους μιλήσετε εσείς να ξέρετε πως αν δεν γνωρίσουν ήδη, θα φροντίσουν να μάθουν από άλλε πηγές και ίσως «ρουφήξουν» και περισσότερη ανησυχία και πανικό, βλέποντας πως οι γονείς-θεοί τους κρύβουν την αλήθεια!
Μιλήστε τους για τον ιό:
Εξηγήστε τους με απλά λογάκια και χωρίς φανφάρες και τρομοκρατία τι ακριβώς είναι και ποιους ανθρώπους επηρεάζει κυρίως. Υπάρχουν και βιντεάκια επίσης ήδη στο διαδίκτυο που μπορείτε να τα παρακολουθήσετε μαζί και απευθύνονται σε παιδιά.
Μιλήστε τους για την εξάπλωση του ιού και τους τρόπους προφύλαξης:
Όπως και εσείς, έτσι και τα παιδιά σας θα θέλουν να «ελέγξουν» τη κατάσταση και να μάθουν πως μπορούν να αμυνθούν προστατεύοντας τον εαυτό τους αλλά ενδεχομένως και μεγαλύτερους ανθρώπους, παππού και γιαγιά, θείους μεγαλύτερης ηλικίας ή άτομα που ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου. Δεν χρειάζεται να τα τρομάξετε, αναφέροντας ακριβώς ποιος ανήκει που, μπορείτε και επιβάλλεται όμως να τους εξηγήσετε πως στους παππούδες που είναι μεγαλύτερης ηλικίας, το σώμα τους δεν λειτουργεί όπως ενός νεότερου ανθρώπου.
Επαναλάβετε και κάντε πρόβα στους κανόνες υγιεινής μαζί. Πλύντε τα χέρια σας, δείξτε του πώς να μάθει να καλύπτει το στόμα του όταν βήχει ή φτερνίζεται, να αποφύγει να πιάσει το πρόσωπό του, τι σαπούνια θα χρησιμοποιήσει, ποια μαντηλάκια, οινόπνευμα, κλπ., πως θα προφυλαχθεί γενικότερα. Μπορείτε να το κάνετε και σαν παιχνίδι για να «γράψει» ακόμα καλύτερα μέσα του.
Και αν κάποιος από εσάς αρρωστήσει;
Εξηγήστε τους πως δεν είναι τόσο επικίνδυνος ο ιός και πως θα γίνετε καλά, εφόσον η υγεία σας σε γενικές γραμμές δεν έχει προβλήματα.
Κατά τα άλλα, ισχύουν οι κανόνες διαλόγου που έχουμε αναφέρει και σε άλλες περιπτώσεις που ένα παιδί χρειάζεται να ενημερωθεί, όπως ότι μιλάμε με απλά λόγια, δεν προσπαθούμε να το εντυπωσιάσουμε ή να το τρομάξουμε, λέμε αλήθειες, αν δεν γνωρίζουμε την απάντηση σε μία πιθανή ερώτηση λέμε πως θα ενημερωθούμε και μετά θα απαντήσουμε, κλπ. Καλό είναι επίσης, να δούμε τι γνωρίζει και το ίδιο και αν χρειάζεται να ανακατασκευάσουμε κάποιες από τις πληροφορίες που έχει. Τέλος, σημασία χρειάζεται να δώσουμε και στο πως νιώθει και το ίδιο, τι σκέψεις και συναισθήματα περνούν από το μυαλό και την καρδούλα του.
Μπορεί να επηρεαστεί η ψυχολογία τους από αυτό τον «εγκλεισμό»;
Τα παιδιά προσαρμόζονται εύκολα σε καταστάσεις, για την ακρίβεια, πολύ πιο εύκολα από όλους μας. Από εσάς εξαρτάται όμως αν θα κάνετε την κατάσταση πιο εύκολη ή δύσκολη, ανάλογα με τη δική σας στάση και αντιμετώπιση. Μην ξεχνάτε πως τα παιδιά έχουν πολύ ευαίσθητες κεραίες και αντιλαμβάνονται αυτό που εσείς ίσως θέλετε να κρύψετε: την ανησυχία σας, τον προβληματισμό σας. Αν τους έχετε μιλήσει όπως προανέφερα και εξηγήσει, τότε δεν θα υπάρξουν σημάδια στην παιδική ψυχή. Αν όμως τα τρομάξετε και τα βάλετε σε κατάσταση πανικού, τότε θα βιώσουν και αυτά συνθήκες κρίσης που είναι πιθανό να τα επηρεάσουν.
Ήδη μέσα από έρευνα που δημοσιεύτηκε σε επιστημονικό περιοδικό τώρα τον Φεβρουάριο, διαπιστώθηκε πως άνθρωποι που βρίσκονται σε καραντίνα είναι πιθανό να παρουσιάσουν διαταραχή μετατραυματικού στρες, σύγχυση και θυμό αλλά και να είναι ευάλωτοι και σε άλλα τραυματικά γεγονότα. Όλη αυτή η κατάσταση μπορεί να πυροδοτηθεί από τη αντίδραση στα αγχογόνα ερεθίσματα, το φόβο της μόλυνσης, το στίγμα αν κάποιος έχει ήδη μολυνθεί αλλά και την ανία που βιώνει κάποιος που είχε μάθει να είναι πιο δραστήριος και τώρα χρειάζεται να αλλάξει τις συνήθειές του. Βέβαια, το ότι μαζεύεται όλη η οικογένεια μαζί, μπορούμε να το θεωρήσουμε θετικό, καθώς υπάρχει στήριξη ανάμεσα στα μέλη της αλλά και συντροφικές στιγμές. Σημαντικό είναι λοιπόν να μην υποκύψετε στην έντονη ανησυχία, σε ακραίες σκέψεις, σε μικροβιοφοβίες – όσο είναι δυνατόν – γιατί αυτή θα είναι η εικόνα που θα περάσετε στο παιδί σας δημιουργώντας του επίσης φοβίες και ψυχικά τραύματα. Δεν πανικοβάλλομαι λοιπόν αλλά μαθαίνω να διαχειρίζομαι την κατάσταση μαζί με τα παιδί μου, όπως είναι και το σλόγκαν των ημερών. Ακόμα και αν το παιδί σας ή κάποιος άλλος από εσάς έχει ήδη τον ιό, θα του φερθείτε όπως και σε όλες τις άλλες περιπτώσεις που αρρωσταίνει, χωρίς να δραματοποιείτε την κατάσταση.
Τέλος, μην ξεχάσετε να βάλετε κανόνες για τις μέρες που τα σχολεία θα είναι κλειστά. Κανόνες που το παιδί θα ακολουθήσει, ώστε όταν όλη αυτή η κατάσταση αντιμετωπιστεί και γυρίσουμε στην καθημερινότητα, το παιδί σας να μην δυσκολευτεί να ενταχθεί παρουσιάζοντας άλλου είδους προβλήματα. Στους κανόνες αυτούς, εννοείται πως θα εντάξετε και λίγο διάβασμα – ανάλογα την ηλικία του – αλλά και δραστηριότητες άλλου τύπου, αν για παράδειγμα έχετε κήπο, μπορείτε να παίξετε μαζί του έξω με την μπάλα, αν όχι, υπάρχουν παιχνίδια που μπορείτε να παίξετε μεταξύ σας στο εσωτερικό του σπιτιού, πχ. επιτραπέζια, να κάνετε χειροτεχνίες, ζωγραφική, καραόκε, να φτιάξετε βιντεοταινίες, να ασχοληθείτε με την φωτογραφία, κλπ. Το πρόγραμμα είναι απαραίτητο, όπως και η χαλάρωση, διαφορετικά, ο «εγκλεισμός» αυτός θα είναι αρκετά βασανιστικός για όλους μέσα στο σπίτι. Προσέξτε επίσης την διατροφή, γιατί εύκολα μπορείτε να κάνετε ατασθαλίες μένοντας μέσα.
Αν μάλιστα ασχοληθείτε περισσότερο μαζί τους τώρα που θα είστε και πιο πολλές ώρες μαζί, θα κάνετε αυτόν τον «εγκλεισμό» μία ευχάριστη διαδικασία και θα ωφεληθείτε όλοι σας!
Της Μαρίνας Μόσχα, Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια
