«Πρόσεχε σήμερα να μη σε ξεγελάσουν…» Είναι η συνηθισμένη φράση που σίγουρα θα ακούσεις την ημέρα της Πρωταπριλιάς. Ψέμα και Πρωταπριλιά ...
«Πρόσεχε σήμερα να μη σε ξεγελάσουν…» Είναι η συνηθισμένη φράση που σίγουρα θα ακούσεις την ημέρα της Πρωταπριλιάς. Ψέμα και Πρωταπριλιά είναι δύο λέξεις απόλυτα συνυφασμένες.
Πώς όμως καθιερώθηκε αυτό το έθιμο και γιατί η Πρωταπριλιά συνδέθηκε με αυτή τη συνήθεια;
Η Πρωταπριλιά στην Ελλάδα
Το έθιμο αυτό, εμφανίζεται να εισάγεται στην Ελλάδα μέσω των ναυτικών που αγκυροβολούσαν στα ξένα λιμάνια, ενώ έγινε περισσότερο γνωστό το 1880, μέσω της «Εφημερίδας» του Κορομηλά και τελικά επικράτησε και έφτασε μέχρι τις μέρες μας. Στην Ελλάδα το έθιμο διαφοροποιήθηκε παρόλα αυτά η βασική ιδέα παρέμεινε ίδια. Λέμε αθώα ψέματα με σκοπό να ξεγελάσουμε το «θύμα» μας.
Σε κάποιες περιοχές της πατρίδας μας, θεωρούν ότι όποιος καταφέρει να ξεγελάσει τον άλλο, θα έχει την τύχη με το μέρος του όλη την υπόλοιπη χρονιά. Σε κάποιες άλλες πιστεύουν ότι ο «θύτης» θα έχει καλή σοδειά στις καλλιέργειες του. Όσο για το «θύμα», πιστεύεται ότι, σε αντίθεση με τον «θύτη», θα έχει γρουσουζιά τον υπόλοιπο χρόνο. Στη Θράκη το βρόχινο νερό της Πρωταπριλιάς θεωρείται θεραπευτικό και γι’ αυτό το μαζεύουν σε μπουκάλι και πίνει απ’ αυτό ο άρρωστος.
Στην Κομοτηνή, λέγανε πως την πρωταπριλιά το είχαν σε καλό να γελούν, «για να γίνουν τα κουκούλια τους»,όταν, βέβαια, είχαν σηροτροφία (εκτροφή μεταξοσκωλήκων).
Στην Τζαντώ της Ανατολικής Θράκης, είχανε, λέει, σε καλό να γελάσουν τον άλλον, για να κάνουν τα δέντρα καρπό μα κείνος που ξεγελιόταν το είχε σε κακό όλο το χρόνο θα ήτανε γελασμένος, κι αν ήταν παντρεμένος, θα χήρευε.
Στην Άνδρο, πάλι, λένε ψέματα την 1η του Μάρτη κι όχι την Πρωταπριλιά.
Πότε ξεκίνησε η Πρωταπριλιά;
1. Η πρώτη εκδοχή αναφέρει πως το έθιμο της Πρωταπριλιάς ξεκίνησε από τους Κέλτες. Αγαπημένη τους συνήθεια ήταν το ψάρεμα όμως η Πρωταπριλιά δεν αποτελεί την καλύτερη περίοδο για γεμάτες ψαριές οπότε οι Κέλτες έλεγαν πολλά ψέματα ο ένας στον άλλον για τα ψάρια που έπιαναν και έτσι καθιερώθηκε ως έθιμο.
2. Η δεύτερη εκδοχή αναφέρει πως το έθιμο του ψέματος καθιερώθηκε στη Γαλλία τον 16ο αιώνα. H Πρωτοχρονιά των Γάλλων έως το 1564 ήταν η "1η Απριλίου". Όμως, επί βασιλείας Καρόλου του 9ου, αυτό άλλαξε και Πρωτοχρονιά θεωρούνταν πλέον η 1η Ιανουαρίου. Στην αρχή αυτό δεν το δέχτηκαν όλοι οι πολίτες. Οι αντιδραστικοί συνέχιζαν να γιορτάζουν, την παλαιά πλέον, πρωτοχρονιά τους την 1η Απριλίου, ενώ οι υπόλοιποι τους έστελναν πρωτοχρονιάτικα δώρα για να τους κοροϊδέψουν. Το πείραγμα αυτό μετατράπηκε με τον καιρό σε έθιμο.
Κρατήστε το έθιμο της ημέρας ξεγελάστε φίλους και γνωστούς πάντα όμως με μέτρον και προσοχή να μην σας κοροϊδέψουν πρώτοι!
