Τα νησιά διοικούνταν από τους καραβοκυραίους, οι εφοπλιστές της εποχής τους, είχαν σωρεύσει μεγάλα πλούτη, η οικογένεια Κουντουριώτη, η π...
Τα νησιά διοικούνταν από τους καραβοκυραίους, οι εφοπλιστές της εποχής τους, είχαν σωρεύσει μεγάλα πλούτη, η οικογένεια Κουντουριώτη, η πιο πλούσια οικογένεια όλου του επαναστατημένου χώρου. Χωρίς τον στόλο, Επανάσταση δεν γινόταν αφού ο ανεφοδιασμός γινόταν πάντα από θάλασσα, τον οπλισμό από την Δυτική Ευρώπη τον μετέφεραν οι καραβοκύρηδες από Σπέτσες, Ύδρα και Ψαρά, ο Μοριάς που ξεκίνησε η Επανάσταση είναι νησί, οι Εθνοσυνελεύσεις και οι πρώτες πρωτεύουσες Ναύπλιο, Αίγινα δίπλα σε θάλασσα για να είναι υπό συνεχή προστασία.
Μεταξύ σοβαρού και αστείου, δεν ξέρω αν αληθεύει, η Ελληνική Επανάσταση χρωστάει στον έρωτα μιας Τουρκάλας, η αδελφή του Σουλτάνου Σελίμ Γ’ ήταν ερωτευμένη με τον Μούρτζινο που αλώνιζε το Αιγαίο και της παραπονιόταν ότι πειρατές του κλέβουν το φορτίο, της ζήτησε και του παραχώρησε το δικαίωμα να φέρει κανόνια, δημιουργήθηκε δεδικασμένο, μετά ζήτησαν και άλλοι και έτσι τα εμπορικά πλοία των Ελλήνων απέκτησαν κανόνια που με την έναρξη της Επανάστασης αμέσως μετατράπηκαν σε πολεμικά!.
Όπως και στην Γαλλική Επανάσταση, τα έτη μετριούνται 1ο, 2ο, 3ο Έτος της Επανάστασης, χρησιμοποιείται ο επαναστατικός όρος "Φίλος", Φιλική Εταιρεία ή "Εταιρεία των Φίλων» (όπως οι κομμουνιστές το «σύντροφος»), το πιο προοδευτικό της εποχής ήταν να είσαι τέκτονας, δεν είχε την αρνητική σημασία που έχει τώρα, μασόνος και υπόδουλος δεν γίνεται, οι πατέρες του Αμερικανικού Έθνους που επαναστάτησαν ήταν Μασόνοι, η Φιλική Εταιρεία χρησιμοποίησε τους κώδικες μυστικότητας των Τεκτονικών Στοών: η ίδια η εταιρεία λεγόταν «Ναός», ο εχθρός « αγκάθι», τα τουφέκια «δένδρα», ο στόλος «κοπάδι», τα κανόνια «τραγουδιστές», το 2 η Πελοπόννησος, το 62 η Κωνσταντινούπολη, το 113 ο Κολοκοτρώνης, μέλη της αναγνωρίζονταν ως εξής: ο ένας έβαζε την αριστερή παλάμη του μέσα στη δεξιά κι έκανε πως έπλενε τα χέρια του. Ο άλλος έβαζε τα δύο δάχτυλα του δεξιού του χεριού μέσα στην αριστερή χούφτα ή έτριβε με το δεξί χέρι το μάτι και το αυτί του, υπήρχαν παραλλαγές ανάλογα την ιεραρχία των μελών.
Αρχηγός της Μασονικής Στοάς των Επτανήσων (υπό Αγγλική Κατοχή) ο περίφημος Διονύσιος Ρώμας, ο Νο 2 να γίνει πρώτος Κυβερνήτης της Ελλάδας μετά τον Καποδίστρια. Οι Κ. Καμαρινός και Ν. Γαλάτης δολοφονήθηκαν επειδή πρόδωσαν θελημένα ή αθέλητα μυστικά της (το είδαμε πρόσφατα στην σειρά της ΕΡΤ Μαντώ Μαυρογένους, Σάββατο και Κυριακή στις 3.30, η Κάτια Δανδουλάκη δεν παίζεται, 50 χρόνια στη τηλεόραση, 1971-2021!).
Μέλη της Φιλικής Εταιρείας : Προέλευση: 37.2% από Πελοπόνησσο, 15% νησιά του Αιγαίου, 12% νησιά Ιονίου, 10.5% από Ήπειρο, 6% Θεσσαλία, 5.5% από Κων/πολη, 4% από Ρούμελη
Επάγγελμα: 54% έμποροι, 13% δάσκαλοι/γιατροί, 12% πρόκριτοι, 10% κληρικοί, 9% στρατιωτικοί, 0.6% αγρότες
Λέμε βρέ παιδί μου κοτζάμ (ψηλό) παλικάρι έγινες, τουρκικά kocabaşı, κοτζαμπάσηδες, οι «Υψηλές Κεφαλές» της κοινότητας , οι πρόκριτοι, οι δημογέροντες, άλλαζαν κάθε 2-3 χρόνια, μερικοί ήταν ισόβιοι ή κληρονομικοί, πρώτιστο καθήκον τους ήταν το «στρώσιμο των τεφτεριών» η εκτίμηση δηλ. της φορολογικής δυνατότητας του κάθε υπήκοου. Οι πρόκριτοι είχαν από πριν κάποια περιουσία γιατί όφειλαν να προκαταλάβουν τον φόρο πριν τον κατανείμουν στα μέλη της κοινότητας, προαγόραζαν δηλ τους φόρους και τους εισέπρατταν μετά από τους υπηκόους. Σε μερικές περιοχές ο νεοεκλεγής κοτζάμπασης πήγαινε στην Πόλη όπου διοριζόταν περιβαλλόμενος με το καφράνι , πανωφόρι από μεταξωτό ύφασμα στολισμένο με γούνες και φόδρα από κόκκινη τσόχα.
Στον Μοριά μιλάμε για περίπου 55 οικογένειες, ισχυρά ονόματα οι Λόντος, Ζαίμης, Δεληγιάννης, Νοταράς, οι πιο πλούσιες περιοχές σε απόδοση φόρων ήταν τα Καλάβρυτα και η Γαστούνη
«οι κακοί και αιμοβόροι πρόκριτοι, ήταν ένα με τους Τούρκους επειδή συνδιοικούσαν την Πελοπόννησο, μπήκαν στην Επανάσταση επειδή αιφνιδιάστηκαν, τελευταίοι και κατά-ιδρωμένοι, ίσα ίσα για να ελέγξουν την νέα κατάσταση». Δεν φαίνεται να είναι έτσι τα πράγματα. Όλοι οι πρόκριτοι της Πελοποννήσου ήταν ήδη μέλη της Φιλικής Εταιρείας, το επίσημο ποσοστό έφθανε το 12% . Αν δεχτούμε την άποψη ότι ήταν συμφεροντολόγοι, τότε είχαν δυο πολύ σοβαρούς λόγους να εξεγερθούν εναντίον των Τούρκων και να συμμετέχουν στην Επανάσταση. Ο ένας θεωρητικός: επειδή οι Τούρκοι νέμονταν τα καλύτερα και πιο εύφορα τμήματα της Πελοποννήσου, σε μια ανατροπή των πραγμάτων θα γίνονταν δικά τους και ένας δεύτερος που αποδεικνύεται με στοιχεία, ΕΙΧΑΝ ΧΡΕΗ!
Το είπαμε και πριν, οι προύχοντες της Πελοποννήσου, οι μεγάλες αυτές οικογένειες, επειδή διοικούσαν τις περιφέρειες τους έδιναν προσωπικές εγγυήσεις ότι θα πληρωθούν οι φόροι . Όταν έλειπαν τα χρήματα που ζητούσε η Οθωμανική κυβέρνηση, τα συμπλήρωναν οι ίδιοι από τα αποθέματα τους για να μην υποστούν τις συνέπειες ή αναγκαστικά δανείζονταν από μεγάλες Τουρκικές οικογένειες, με τον καιρό σωρεύτηκαν χρέη, η κατάσταση έγινε ακόμα χειρότερη παραμονές του αγώνα μια που το 1820 ήταν μια από τις χειρότερες σοδειές!
Επιπλέον, μην ξεχνάμε, ότι συνέβαινε στην κοινότητα οι πρόκριτοι την πλήρωναν, θυμόσαστε στο « Ο Χριστός Ξανασταυρώνεται» που ο αγάς θα σκότωνε τους προκρίτους, τον παπά, τον δάσκαλο κ.α, ως τιμωρία μόλις δολοφονήθηκε το γιουσουφάκι. Τα κεφάλια που έκοβε ο Σουλτάνος ανά την επικράτεια έμπαιναν στον ντορβά (καλάθι) και μεταφέρονταν στο παλάτι Τοπ Καπί στην Κων/πολη, εκεί σωρεύονταν σαν πυραμίδα δεξιά της «Πύλης της Ευτυχίας» (αριστερά σωρεύονταν οι μπάλες των κανονιών) και έτσι ο επισκέπτης που πήγαινε να δει τον Σουλτάνο έπαιρνε μια γεύση τι τον περίμενε σε ανυπακοή, εάν κάτι πήγαινε στραβά οι πρώτοι που έβαζαν το κεφάλι τους στο ντορβά ήταν οι πρόκριτοι για παραδειγματισμό των υπολοίπων
Οι Σουλιώτες κατοικούσαν στην περιοχή της Πάργας, μιλούσαν Αλβανικά, οι γυναίκες γνώριζαν ελάχιστα Ελληνικά. Ο άνδρες δίγλωσσοι γιατί καθώς μετακινούνταν είχαν ζυμωθεί με τους ελληνοφώνους, ήταν επαγγελματίες πολεμιστές, από τα βουνά κάνανε επιδρομές στα χωριά του κάμπου, ζητούσαν χρήματα για να μην τους επιτίθενται, «πουλούσαν προστασία», για τον λόγο αυτό ήρθαν σε σύγκρουση με τον Αλή-πασά, αλλά έχασαν, άλλοι κατέφυγαν στα Επτάνησα, άλλοι κινούνται νότια, έχοντας χάσει την πατρίδα τους ήταν διαθέσιμοι, τους βάζει στην Επανάσταση ο Μαυροκορδάτος.
Ως επαγγελματίες πολεμιστές, τους πλήρωναν οι Μωραίτες προεστοί για να εκπαιδεύσουν τους δικούς τους αγωνιστές. Κανένας στον Μωριά δεν ήξερε από πόλεμο, όπλο στα χέρια δεν είχαν κρατήσει ποτέ, διαβάζεις σε απομνημονεύματα συγκινητικές περιγραφές με τους χωρικούς να πηγαίνουν να πολεμήσουν με μαχαίρια και τσεκούρια ανεμίζοντας για σημαίες τα τσεμπέρια των γυναικών τους!. Οι μόνοι που ξέραν από πόλεμο οι Σουλιώτες, οι Αρματωλοί και οι Κλέφτες. Τους Σουλιώτες, οι υπόλοιποι Έλληνες τους θεωρούσαν ετερόχθονες, ξένους όχι όμως και τους επίσης αλβανόφωνους Αρβανίτες
Οι Αρβανίτες - από το Άρβανον, περιοχή της Βορείου Ηπείρου - ο Finlay τους υπολογίζει σε 200.000, η κάθοδος τους ειρηνική σε περιοχές που είχαν υποστεί δημογραφική ερήμωση, δίγλωσσοι αλβανόφωνοι και ελληνόφωνοι, είχαν αφομοιωθεί πλήρως και η ελληνικότητα τους δεν αμφισβητήθηκε ποτέ, ήταν ορθόδοξοι και συχνά ήρθαν αντιμέτωποι με μουσουλμάνους Αλβανούς, τους λεγόμενους «Τουρκαλβανούς», για αυτό πολλές μάχες γίνονταν μόνο στα αλβανικά, ο Μ. Μπότσαρης έβγαλε το πρώτο χρηστικό Ελληνο-Αλβανικό Λεξικό.
Η πιο παλιά καταγεγραμμένη εγκατάσταση τους στην Αττική τα 1674, από τους Αρβανίτες της Αττικής, δυο ήταν οι μεγάλοι αρχηγοί φατριών, ο ένας δέσποζε στην Ανατολική Αττική και λεγόταν Σπάτας και ο άλλος στην Δυτική και λεγόταν Λιόσης απ΄όπου και τα τοπωνύμια Σπάτα και Λιόσια, Αρβανίτης και ο Τατόης αλλά και ο Τσώνας απ’ όπου Δραπετσώνα (ντραπε-τσώνα = ρεματιά του Τσώνα).
Αρβανίτικο και ο Μπιθικώτσης, το σωστό Μπιθι-κότσης ο άνθρωπος με κοκαλιάρικο (κότσι), αδύνατο πισινό (μπίθι), ο άκωλος!
Τρεις κολλητοί Αρβανίτες, ο Τάτσης (Τάσος), ο Μήτσος και ο Κώτσος μας έδωσαν την έκφραση «τάτσι-μητσι-κώτσι!».
Δημήτρης Τριάντος
