Ο Μάρτης και τα έθιμά του. Ο Μάρτης φημίζεται για τόσα πράγματα! Πόσοι γνωρίζουν, για παράδειγμα, ότι ο 3ος μήνας του χρόνου πήρε το όν...
Ο Μάρτης και τα έθιμά του.
Ο Μάρτης φημίζεται για τόσα πράγματα! Πόσοι γνωρίζουν, για παράδειγμα, ότι ο 3ος μήνας του χρόνου πήρε το όνομά του από το λατινικό "Martius", δηλαδή από τον θεό Άρη, που θεωρείτο ο γενάρχης των Ρωμαίων; Εκεί δε που ξεπερνάει όλους τους μήνες είναι οι παροιμίες, με τη Σαρακοστή και τη νηστεία (λείπει, άλλωστε, ο Μάρτης από τη Σαρακοστή;), με την Καθαρά Δευτέρα, την Εθνική Επέτειο, με τον καιρό που δεν ξέρει τι του γίνεται (“Μάρτης γδάρτης και κακός παλουκοκάφτης” και “Από Μάρτη καλοκαίρι και από Αύγουστο χειμώνα”) και φυσικά με τα πασίγνωστα λευκοκόκκινα βραχιολάκια που αποτελούν το“σήμα κατατεθέν” του.
Βάζουμε Μάρτη για να μην μας κάψει..
Έτσι συνηθίζει να λέει ο λαός, αλλά και οι μανάδες μας, που μανιωδώς μας έδεναν τη λευκοκόκκινη κλωστή στο χέρι την 1η του Μαρτίου. Έτσι προστάζει η παράδοση τις μανάδεςστη χώρα μας, να πλέκουν και να δένουν τον Μάρτη στο χεράκι των παιδιών για να μην τα πιάσει ο ήλιος! Το δίχρωμο αυτό βραχιόλι – λένε ότι – σε προστατευτεί από το κάψιμο του ήλιου και όχι μόνο.
Μπορεί πλέον να έχει εμπλουτιστεί δημιουργικά και με αρκετά άλλα ευφάνταστα αξεσουάρ αυτό το βραχιολάκι (το οποίο φυσικά και δεν είναι μόνο από απλές κλωστούλες), αλλά το έθιμο παραμένει σταθερό.
Τι μας λέει το έθιμο;
Το έθιμο θέλει τις μανούλες να πλέκουν τον Μάρτη την τελευταία μέρα του Φεβρουαρίου και να τον φοράνε στο χεράκι του παιδιού την πρώτη μέρα του Μάρτη. Σε μερικές περιοχές φοριέται στο μεγάλο δάχτυλο του ποδιού σαν δαχτυλίδι για να μην σκοντάφτει ο κάτοχός του. Μάλιστα, λένε ότι όταν το βγάζεις στο τέλος του μήνα, δεν το πετάς! Άλλοι λένε ότι το αφήνουμε πάνω στις αμυγδαλιές ή στις τριανταφυλλιές είτε για να ανθοφορήσουν είτε για να το πάρει το πρώτο χελιδόνι και να χτίσει τη φωλιά του. Κάποιοι άλλοι πιο παλιοί λένε πως πρέπει να το κάψεις με το φως της λαμπάδας την Ανάσταση ή να το δέσεις στο πόδι του αρνιού την Κυριακή του Πάσχα για να μην αρπάξει. Το συμπέρασμα είναι ένα: Στο τέλος του μήνα το βγάζεις και δεν το πετάς!
Από που μας έρχεται ο Μάρτης;
Στην Αλβανία το έθιμο ισχύει το ίδιο, όπως και στην Ελλάδα. Ενώ στη Βουλγαρία, την πρώτη ημέρα του Μάρτη, φορούν στο πέτο τους στολίδια φτιαγμένα από άσπρες και κόκκινες κλωστές (τις Μαρτενίτσες). Η Μαρτενίτσα λειτουργεί στη συνείδηση του βουλγαρικού λαού ως φυλαχτό, το οποίο μάλιστα είθισται να προσφέρεται ως δώρο μεταξύ των μελών της οικογένειας, συνοδευόμενο από ευχές για υγεία και ευημερία. Στη Ρουμανία, το Μαρτιζόρ είναι στολίδι φτιαγμένο από κόκκινη και άσπρη κλωστή. Στη λαογραφία της Ρουμανίας το κόκκινο χρώμα συμβολίζει την αγάπη για το ωραίο και το λευκό την αγνότητα του φυτού χιονόφιλος, που ανθίζει τον Μάρτιο - και είναι στενά συνδεδεμένο με αρκετά έθιμα και παραδόσεις της χώρας.
